fimmtudagur, október 13, 2011

Í átt til friðar - Ólínu Klöru Jóhannsdóttur svarað

Ólína Klara Jóhannsdóttir, félagi í Ísland-Ísrael, ritar grein í Morgunblaðið 12. Október undir heitinu “Dagurinn sem heimurinn breyttist.” Í henni virðist Ólína reyni að tengja ósk Palestínumanna eftir sjálfstæðu ríki við hryðjuverkin 11. September. Eftir lestur greinarinnar er sá sem hér skrifar litlu nær um þau tengsl. Hér verður þó gerð tilraun til að svara helstu atriðum.

Ólína heldur því fram að menn hafi farið í stríð (nú veit ég ekki hvort hún hugsi fremur um Afghanistan eða Írak, það kemur ekki fram) á hæpnum forsendum. Þar getum við verið sammála, þó ég myndi leyfa mér að taka dýpra í árinni. Engar sannanir fundust allavega fyrir meintum gereyðingarvopnum Saddams Hussein, meintum tengslum hans við Al-Kaída eða þá meintu ógn sem Vesturveldum átti að standa af honum. Saddam var helst hættulegur eigin fólki, en Vesturveldunum virtist alveg sama um það þegar hann beitti efnavopnum á Kúrda og Írani og voru reyndar dugleg að útvega honum vopn.

Ólína heldur fram að Islam fjölgi hraðast trúarbragða. Mælikvarðar á útbreiðslu trúarbragða eru óljósir og enginn einhugur þar um, hvorki hverjum fjölgi mest né hvernig það skal mælt. T.a.m. bendir ýmislegt til að það gæti allt eins verið kristni sem breiðist hraðast þegar litið er til árlegrar fjölgunar. Þá væri Islam í öðru sæti. Ekki að ég sjái hvaða máli það skiptir.

Ólína alhæfir svo um gyðingahatur meðal múslima. Ef styðjast ætti við trúarrit mætti allt eins segja að kæmi fram “heiðingja”hatur í kristni og gyðingdómi. Það vantar sannarlega ekki kafla í þeim ritum þar sem blessun er lögð yfir dráp á “heiðingjum”, samkynhneigðum, hórkonum o.s.frv. Nú gæti Ólína sagt að það fari eftir túlkun, eða að nýja testamentið sé það sem gildi. En kaflarnir um hórið og samkynheigðina eru reyndar úr því nýja, lagðir í munn Páls postula, sem átti jú að vera innblásinn heilugum anda.

Þá má halda því fram að kristnir hugsi ekki svona í dag, en það segir þá meira um að réttlætis- og frelsishugmyndir okkar séu komnar fram úr trúarbókstafnum. Við sjáum að það er ekki gefið að þeir sem aðhyllast ákveðin trúarbrögð taki undir það ofstækisfyllsta í ritunum eða kjósi að túlka bókstaflega. Kristnir vilja gjarnan túlka bókstafinn frjálslega eða horfa framhjá vandræðalegum köflum, en það er ekkert einsdæmi, það gerist í flestum ef ekki öllum trúarbrögðum. Salman Tamimi, ágætur kunningi minn og formaður Félags múslima á Íslandi túlkar t.d. Kóraninn ekki sem svo að hann réttlæti ofbeldi gegn konum, þó að margir kynnu að lesa bókstafinn orðrétt. Ef fólk vill ásaka Salmann um tvískinnung í trúmálumi verður það að horfast í augu við að það er þá allavega síst meiri tvískinnungur en hjá meðalkristnum, eða almennt þeim sem telja sig hófsmenn í trúmálum; sem sagt að kjósa að túlka líka ofstækisfyllstu kaflana á besta veg eða líta hreinlega fram hjá þeim.

Múslimar eru 1,3- 1.5 milljarðar fólks. Ef heiminum stæði raunverulega þessi ógn af islam, og múslimar væru upp til hópa morðóðir brjálæðingar, þá væri allt löngu farið til fjandans og eflaust búið að útrýma kristnum. En bíðum nú við… hverjir voru það sem útrýmdu mest gyðingum? Voru það múslimar? Nei, það voru Vesturlandabúar, sem meira að segja kenndu sig margir hverjir við kristni. Sambúð gyðinga og múslima í Mið-Austurlöndum var almennt góð öldum saman, alltént í samanburði við þær stæku ofsóknir sem gyðingar urðu fyrir á Vesturlöndum.

Reglulegt gyðingahatur í Mið-Austurlöndum ágerðist hins vegar þegar arabar sáu fram á að missa landsvæði í Palestínu. Það var auðvitað ekki réttlátt að það yrði að almennu hatri gagnvart öllum gyðingum, svona ekki fremur en það er réttlátt að útmála alla múslima sem froðufellandi ofstækismenn.

Í þessu sambandi má ég til með að mæla með ræðu Nurit Peled-Elhanan, Education or Mind Infection (“Menntun eða hugsýking” en undirritaður þýddi hana fyrir júnítölublað Frjálsrar Palestínu árið 2007) sem hún hélt í Connecticut-Háskóla í Bandaríkjunum 27. September 2006. Dóttir hennar var myrt í sjálfsmorðsárás árið 1997. Hún var 14 ára gömul.
Fáir hefðu átt jafn mikinn rétt á heift og Nurit og Rami eiginmaður hennar. En þau stofnuðu samtök foreldra sem misst höfðu börnin sín í átökunum. Samtökin hvetja til samræðu milli gyðinga og araba sem orðið hafa fyrir slíku áfalli og tala fyrir friði. Nurit og Rami styðja sjálfstætt Palestínuríki. Hvað segir það manni, þegar fólk sem hefur gengið í gegn um annað eins er reiðubúið til þessa, en fólk sem gefur sig út fyrir að bera hag Ísraels fyrir brjósti er það ekki?
á Íslandi er það ekki?

Svo virðist að Ólína vilji leggja Palestínumenn sem heild að jöfnu við Al Kaída ef ekki bara alla múslima. Mætti þá ekki allt eins leggja alla kristna að jöfnu við Alexander Breivik?
Getur svo Ólína lýst fyrir mér hver þessi “kristnu gildi” og “kristna siðferði “eru? Eru það gildi Breiviks? Eða gildi þeirra sem vilja meina samkynheigðum að giftast eða njóta kynlífs sín á milli með gangkvæmu samþykki? Er það siðferði þeirra sem vilja sífellt vera með nefið ofan í kynlífi annara, siðferði öfuguggans? Eða eru það frjálslyndara og húmanískra siðferði? Og á þá kristnin einhvern einkarétt á því siðferði? Eru þá trúlausir kannski siðblindir?

Ólína virðist svo komin í mótsögn við sjálfa sig þegar hún heldur því fram að Vesturveldin hafi boðið hinn vangann í kjölfar 11. September, sem hún segir vera samkvæmt kristnu siðferði. Það var ráðist inn í tvö ríki, Afghanistan og Írak, eins og hún vísar óbeint til í upphafi greinar sinnar. Og var hún ekki sjálf að hampa kristna siðferðinu? Eða kýs hún fremur herskáu línuna, sem myndi þá ríma vel við hugmyndir hennar um Islam?
Múslimar hafa vissulega framið hrottaleg hryðjuverk. Það hafa gyðingar líka gert. Deir Yassin? Jenín? Loftárásir á Gaza? Eða þegar Ísraelsher stóð vaktina þegar kristnir falangistar murkuðu lífið úr konum og börnum í Sabra og Shatila-flóttamannabúðunum í Líbanon? Hvað þykir Ólínu um þann hrottaskap? Ariel Sharon var dæmdur frá embætti sem varnarmálaráðherra fyrir óbeina aðild að fjöldamorðunum, sem reyndar hindraði hann ekki í að vera kosinn forsætisráðherra Ísraels síðar.
Eru þá allir gyðingar vondir? Auðvitað ekki. Ekki fremur en múslimar.

Ólína talar um fósturjörð gyðinga. Það er rétt að það var samfelld gyðingabyggð í Palestínu en gyðingar voru í minnihluta þar öldum saman. Og múslimar þá í meirihluta. Flestir gyðingar í Ísrael eru aðfluttir eða afkomendur innflytjenda. Er landið eitthvað síður fósturjörð annara sem fæðst hafa í landinu? Á kannski að fara út í kynstofnapælingar; hvaða kynstofn var fyrstur eða hverjir séu “hreinastir” afkomendur þeirra? Er þá ekki komið á hálan ís? Að ekki sé talað um hversu fólk blandast gegn um aldir. Á þá kannski að taka erfðaprufur á öllum í Ísrael og leyfa bara þeim “kynhreinustu” að vera þar? Það sér vonandi hver maður hvílík fásinna þetta er.

Allt þetta trúartal, sem mér fannst mér þó skylt að svara, leiðir frá kjarna málsins: Deilan snýst fyrst og fremst um land sem bæði Ísraelar og Palestínumenn gera tilkall til.
Ísrael lýsti einhliða yfir sjálfstæði árið 1948. Gyðingar höfðu samþykkt opinberlega ályktun Sameinuðu þjóðanna um skiptingu Palestínu í tvö ríki. Ben-Gurion lét samt t.a.m. þá skoðun sína í ljós á leynilegum fundum að landamærin væru óásættanleg og þyrfti að breyta við fyrsta tækifæri.
Arabaríkin höfnuðu tillögunni, en fulltrúar þeirra voru engan veginn fulltrúar Palestínumanna. Engin lýðræðisleg forysta fór í raun fyrir Palestínumönnum á þessum tíma. Arabanefndin sem fór fyrir samningaviðræðunum var ekki kosin og hafði litlar rætur í samfélaginu. Hefðu Palestínumenn í raun verið spurðir, hefðu þeir sjálfsagt hafnað skiptingunni. Þeir álitu að færa ætti útlendingum stóran hluta heimalandsins sins. Þá voru gyðingar um 1/3 af fólksfjölda landsins og það átti að úthluta gyðingum 55% landsins. Og jafnvel á því svæði voru arabar 44% íbúanna.
Gyðingar höfðu gengið í gegn um helförina og börðust fyrir landinu með kjafti og klóm. Arabar töldu sig hins vegar ekki bera ábyrgð á helförinni, heldur væri ábyrgðin Evrópu. Lái aröbum hver sem vill.
Palestínumenn höfðu sjálfir engan sameinaðan her, og gátu í best falli reitt sig á skærusveitir þar sem þeir höfðu mest megnis verið afvopnaðir eftir arabauppreisnina gegn breskum hernámsyfirvöldum, en hún stóð yfir á árunum 1936-9.
Vert er að hafa þennan bakgrunn allan í huga þegar litið er til árásar arabaríkjanna á Ísrael 1948, hvað sem manni annars finnst um þá árás.

Hernám Ísraels á Vesturbakkanum og Gaza er ólöglegt samkvæmt alþjóðalögum. Sameinuðu þjóðirnar hafa margoft ályktað gegn hernáminu, að Ísrael beri að draga sig frá svæðunum. Fyrsta ályktun öryggisráðsins þess efnis, ályktun 242, var gerð árið 1967, en ályktanir öryggisráðsins eiga að vera bindandi fyrir ríki heims. Að auki brýtur stefna og framferði Ísraelsmanna á herteknum svæðunum í bága við fjölda alþjóðalaga og alþjóðlegra samþykkta. T.a.m. er í 49. grein Genfarsáttmálans bannað með skýrum hætti að þegnar hernámsveldis setjist að á herteknum svæðum. Þetta hafa ráðamenn í Ísrael hunsað. Meira að segja Bandaríkin hafa gagnrýnt stækkun landtökubyggða og byggingu nýrra. Það vill hins vegar oft gleymast að landtökubyggðirnar sem fyrir eru eru alveg jafn ólöglegar og Ísrael eina ríkið sem álítur þær löglegar.
Það var svo vel að merkja Ísrael sem hóf árásir í Sex daga-stríðinu. Það tengdist m.a. Súes-deilunni og að siglingafrelsi Ísraels var þar með heft. Með sömu rökum mætti réttlæta árásir af Gaza á Ísrael þegar Ísrael heftir hafnfrelsi Gazabúa.

Ólína, heldur því fram að Össur Skarphéðinsson hafi “lýst yfir stuðningi við þekkt hryðjuverkasamtök og lýsi andúð sinni á lýðræðisríkinu Ísrael”. Hún þarf hins vegar ekki að leita lengra en í Fréttablaðið deginum áður en grein hennar birtist til að sjá grein Össurar, um þetta. Gefum Össuri orðið: “Frá tíma Thors Thors hefur Ísland stutt tilvist og öryggi Ísraels. Tillaga mín um viðurkenningu á fullveldi Palestínu breytir engu um það. Núverandi ríkisstjórn hefur í engu stutt við ríkisstjórnir sem vilja má Ísrael út af landakortinu en minna má á að ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar skipulagði opinbera heimsókn utanríkisráðherra til Írans árið 2003. Varla þarf að fara mörgum orðum um afstöðu þess ríkis til Ísraels.”

Það á svo ekki að þurfa að leita leyfis hernámsaðilans fyrir því að hernumda þjóðin lýsi yfir sjálfstæði. Voru Serbar beðnir um leyfi þegar Kósóvó lýsti yfir sjálfstæði? Voru Sovétríkin spurð þegar Eistland, Lettland og Litháen lýstu yfir sjálfstæði?

Mál er að linni. Þjóðirnar eiga báðar skilið að lifa í friði. Sé ekki hægt að tryggja réttindi þjóðanna í einu ríki, þá þarf tvö. Og þá er lágmarkskrafa að bæði ríkin séu viðurkennd sem og réttur flóttamanna til að núa aftur. Hamas mun svo vissulega þurfa að viðurkenna Ísrael í orði, en ekki aðeins á borði, en það seinna hafa þeir gert með því að lýsa sig reiðubúna að fallast á landamærin fyrir 1967 ef það reynist almennur vilji Palestínumanna. Hernáminu þarf að linna. Báðir aðilar munu þurfa að láta af árásum.

Sannir vinir Ísraels ættu hún að fagna því skrefi í átt til friðar sem sjálfstæð Palestína gæti orðið. Það er vissulega ekki trygging fyrir friði að ríkið verði stofnað. Á hinn bóginn ætti að vera ljóst að enginn friður er mögulegur á meðan Palestínumenn búa við hernám Ísraels. Vil ég þá að lokum benda Ólínu og lesendum á ljóðlínur eftir Ísraelska skáldið Yehuda Amichai, þar sem hann lýsir sýn sinni á frið. Þýðingin, úr ensku, er mín:

Villifriður

Ekki friður vopnahlésins
Né einu sinni myndin af úlfinum og lambinu
Heldur fremur
Eins og hjartað þegar æsingnum er lokið
Og þú getur aðeins talað um mikla þreytu
Ég veit að ég kann að drepa, það gerir mig fullorðinn
Og sonur minn leikur sér með dótabyssu sem kann
Að opna og loka augunum og segja mamma
Friður
Án skarkalans þegar sverðum sem er breytt í plóga
Án orða án
Dynkisins frá þunga innsiglinu: megi hann verða
Léttur, fljótandi, eins og letileg hvít froða
Örlítil hvíld frá sárunum – hver sagði að þau yrðu grædd?
(og kvein munaðarleysingjanna berast frá einni kynslóðar til annarar eins og í boðhlaupi
keflið fellur aldrei)
megi hann koma
eins og villiblóm
skyndilega, því akurinn
þarfnast hans: villifriðar


Greinarhöfundur situr í stjórn Félagsins Ísland-Palestína.

Engin ummæli:

Síðan er knúin af Blogger. Þórarinn Björn Sigurjónsson hannaði útlit.