Tveir ólíkir fyrirlestrar um Ísrael & Palestínu og mín upplifun af þeim

Ég fór, eins og áður hefur komið fram, á afbragðs fyrirlestur á Alþjóðlegum baráttudegi kvenna, þar sem Karen Koning Abuzayd, forstöðukona Flóttamannaraðstoðar Sameinuðu þjóðananna fyrir Palestínu (UNRWA) fjallaði um ástandið á Gaza og Vesturbakkanum og starf UNRWA þar. Fyrirlesturinn er nú kominn á netið, hann má nálgast hér . Lesið hann endilega.
Umræðurnar á eftir voru að sama skapi frjóar og áhugaverðar.

Daginn eftir fór ég á fyrirlestur sem Dr. Mark A Heller hélt á vegum ísraelska sendiráðsins um varnarmál Ísraels. Ekki get ég sagt að ég hafi verið hrifinn. Ég bjóst auðvitað ekki við öðru en að fá ísraelskt sjónarhorn á hlutina, en bar þá veiku von í brjósti að þetta yrði málefnalegt og ígrundað, fyrirlesarinn er jú, fræðimaður með doktorsgráðu. Mér til vonbrigða, þó það kæmi mér ekki sérlega á óvart var þetta hins vegar klassískt PR, við og við var e-ð til í því sem hann var að segja, en svo oft voru hlutirnir slitnir úr samhengi, farið með hálfsannleik („hálfsannleikur er ofast óyggjandi lygi“ sagði Mark Twain eitt sinn) eða hreinlega sagt ósatt að mér blöskraði. Flest var þetta líka tuggur sem ég hafði heyrt margoft áður. Mæltist sá fyrirlestur enda ekki sérlega vel fyrir og urðu margir til að spyrja hann og gagnrýna þegar opnað var fyrir umræður að fyrirlestrinum loknum, þar á meðal undirritaður. Á fundinum kannaðist ég við ýmsa, m.a. var þarna Sveinn Rúnar Hauksson, formaður Félagsins Ílsand-Palestína og Myriam Shomrat, sendiherra Ísraels. Þegar Shomrat reyndi í fyrra að verja fjöldamorðin í Beith Hanoun fyrir utanríkisráðherra sannfærðist ég um að bak við hennar hrjúfu ásjónu slægi hjarta úr steini. Heller má annars eiga það að hann er sjóaður í spuna, hliðraði sér frá spurningum, fór í kring um þær og beitti margvíslegum útúrsnúningum. Hann virðist líka vel gefinn og fróður. Hann er hins vegar óheiðarlegur, og mér leiðist einfaldlega óheiðarleiki, sama hver á í hlut. Lái mér hver sem vill. Hefði hann lesið af blaði hefði ég eflaust beðið um eintak af fyrirlestrinum, en hann mælti af munni fram, blaðlaust. Þetta kennir mér enn og aftur að vera með diktófón.
Í raun var þessi reginmunur á gæðum þessara tveggja fyrirlestra, sem fjölluðu um sama málið með svona ólíkum hætti, mjög svipaðs eðlis og munurinn á fyrirlestri Magnúsar Þorkels Bernharðssonar um ástandið í Írak í fyrra annars vegar og PR-ið hans Michael Rubin hins vegar. Michael Rubin kom, btw, líka á vegum Bandaríska sendiráðsins. Ætli sé einhver tenging? Það þarf víst annars ekki að taka fram hvorn þeirra ég kunni betur að meta. Þessi fyrirlestur Hellers var vissulega fróðlegur, en það var ekki í því skyni sem honum var ætlað að vera.